مجله خبری مساجد

این مسجد یک گنبد و یک صحن اساسی در ذیل مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد آن دارااست. منار مهم مسجد در راستای قبله تشکیل شده و منار دیگر در راستای میدان سازه گردیده است. در آن حیاط های چهارگانه وجود دارا‌هستند و شبستان های غربی و شرقی نیز به یاور مدرسه ها سلیمانیه و ناصریه در مسجد تاسیس گردیده اند.

سنگاب های مسجد جامع اصفهان
در مسجد امام هفت سنگاب مشمول :

سنگاب درب ورودی
سنگاب چهلستون غربی
سنگاب چهلستون شرقی
سنگاب گنبد غربی
سنگاب رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد گنبد شرقی
۲ سنگاب دیگر
است. سنگاب درب ورودی و چهلستون غربی از سنگ یشم درست شده اند و دارنده حفاظ می‌باشند. سنگاب چهلستون شرقی از آهک درست شده و سنگاب گنبد غربی و شرقی به کالا مرمر میباشند. در نصیب جنوب غربی مسجد و در قسمت شرقی ورودی اساسی نیز ۲ سنگاب دیگر واقع گردیده اند.مسجد امام در میدان نقش دنیا اصفهان که در زمان صفویه به شیوه چشمگیری ساخته و پیاده سازی گردیده است دیده هر توریسم را به خویش جذب نموده است .و از دید معماری بی سابقه است. بازار ، و عمارت ها که ازسمت شمال و غرب و شرق آن قرار دارا‌هستند ، زیبایی خاصی رو بدین میدان داده اند .

کاشی کاری ،منبت کاری های خوشگل ، همینطور آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد سنگاب هایی از متاع مرمر که درین مسجد بکار رفته شوق و اشتیاق هر بینده ای را به وجد میاورد . مسجد سلطان صفوی در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره تصویب ۱۰۷ تحت عنوان یکی‌از اثر ها ملی جمهوری اسلامی ایران در به تصویب رسیده میباشد .

بنای قدیم مکتب سلیمانیه مشهد
معماری اسلامی سازه از آغاز در دو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد طبقه شکل گرفت.این مکتب قبل از تخریب ۴۲به حجـره بـرای سکونت طـلاب، سالن مطالعـه، تأسیسات، خدمت های بهداشتی، رختشوی منزل و واحدهای آموزشی اداری به انضمام تالار غذاخوری و کتابخانه مجهز بوده میباشد.

اوضاع مو جود مکتب سلیمانیه مشهد
بعد از درگذشت محمدقاسم خان، مکتب سلیمانیه مشهد در آسمانه ویرانی قرار می‌گیرد تا اینکه در سال 1257 ه.ق آن را تعمیرات مهم مکتب بوسیله نصرالله خان قاجار شکل می‌گیرد. به انگیزه فرسودگی ساختمان مکتب ، بنای آن در سال ۱۳۵۹ خورشیدی مجددا تخریب شد و با اهمیت فرد خیری به اسم لطفی و همیاری اداره وقف ، ساختمان نو در سال ۱۳۶1 خورشیدی در زمینی به مساحت ۱۰۰۰ مترمربع با زیربنای ۱۸۰۰ مترمربع در دوطبقه تاسیس گردیده‌است.

زیربنای تک تک این سازه ۱۰ هزار و ۲۰۰ مترمربع در شـش طبقه اسـت که دو طبقه آن زیرزمین و چهار طبقه آن فراتر از همکف میباشد.

طبقه منهای دو: طبقه منهای رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد دو در‌این سازه به سـالن اجتماعات و همایش ها به مساحت هزار مترمربع تخصیص یافته اسـت . خلال این درین طبقه تجهیزات ورزشـی هم در لحاظ گرفته شد‌ه‌است و محیطی برای اسکان کاروان های اردویی با ظرفیت تقریبی هزار نفر ایجاد شده است . آشپزخانه ، موتورخانه ، خدمت های بهداشتی و فضا انبار هم از سایر فضاهای تشکیل شده در گوشه و کنار هزار و ۸۰۰ متری این طبقه میباشد.
طبقه منهای یک :این طبقه با کاربری هایی مانند سـالن آمفی تئاتر به مساحت ۳۵۰ مترمربع و گنجایش ۲۴۰ نفر ، سـالن خوراک خوری به مساحت ۴۰۰ مترمربع با گنجایش ۴۰۰ نفر ، آشپزخانه و پارکینگ تاسیس شده است.
طبقه همکف: هفت معلم بلندمرتبه ، هرکدام به مساحت ۶۵ مترمربع با گنجایش تقریبی ۴۰ نفر ، سه اتاق برای استادان ، دو آپارتمان برای استادانی که از بیرون مشهد دعوت می گردند ، یک نمایشگاه عرضه محصول ها فرهنگی در لبه خیابان به مساحت ۳۰ مترمربع ، نمازخانه با دسترسـی مـسـتقل ، به مساحت ۱۶۰ مترمربع و به گنجایش ۱۵۰ نفر نمازگزار از تجهیزات این طبقه میباشد
طبقه نخستین: شش استاد هریک با مساحت ۳۰ مترمربع و گنجایش ۲۰ نفر ، کتابخانه ، فضاهای اداری و هفت حجره فضاهای جان دار درین طبقه از بنای مکتب سلیمانیه میباشد.
طبقه دوم:در ایـن طبقـه ، آزمایشـگاه فقـه ، لهجه ، کامپیوتر ، سـالن اجتماعات ، اتاق رئیس ، فضاهای همگانی و دوازده حجره هر یک به گنجایش ۴ نفر وجود داراست
طبقه سوم:طبقه سـوم آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بـا وجـود ۲۶ حجـره و جای همگانی ، فضای قابل قبولی برای مباحثات و مکاتبات طلاب میباشد
پشت بام: ۲۵۰ متر مربع ، مساحت نسبتاً وسیعی میباشد که طلاب مکتب سلیمانیه می‌توانند از آن تحت عنوان رخت شورخانه و یا این که فضای تابستانی به کارگیری نمایند . فضایی هم برای نصب هواساز برجهای خنک کننده و همین طور کتابخانه درین اطراف جای دارد.

کاخ هشت فردوس اصفهان تاثیر تصویب‌گردیده مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در فهرست اثرها ملی کشور ایران، مثال ای از کاخ های محل سکونت واپسین سلاطین زمان صفویه میباشد که در عصر پاد شاه سلیمان در سال 1080 هجری سازه شد‌ه‌است.

کاشی کاری هایی که اشکال حیوان‌ها پرنده، درنده و خزنده برروی آن نقش بسته، از اثر ها این کاخ بشمار می‌آیند. از گلشن کبیر « هشت‌پردیس » مقدار متعددی باقی نمانده البته قصر تاریخی آن هنوز تاثیر ارزنده و جالبی میباشد که بعد از انقلاب پارکی در حوالی آن تاسیس شده است.

کاخ هشت پردیس اصفهان رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد از طرف ناصر الدين سلطان قاجار به بانو افتخار الدوله واگذار گردیده بود منوط بر اينكه وضع و اوضاع آنرا تغيير نداده و حريم آنرا در خيابان چهار گلشن در كمال تنظيف و تنقيح نگاهداری كند.

بعداز فوت بانوي سابق الذکر کاخ هشت پردیس اصفهان در تصرف وراث وی باقي ماند ولي در اين مقطع تغييرات كلي در وضع و اوضاع گلشن وقصر سابق الذکر بوسيله متصرفين سازه داده گردیده و مانند عالي قاپو و چهلستون تزئينات نقاشي و طلا جواهرات كاری و آينه كاري آن در زير قشري از گچ با تزئينات گچي مستور گردیده بود.

از تاريخ پانزدهم شهريور ماه ۱۳۴۳ كه باقي ما‌نده گلشن هشت پردیس و برجاي باقی مانده هاي قصر سابق الذکر به طور رسمیً به وزارت فرهنگ و تمدن وهنر وقت واگذار شد تعميرات اساسي آن بوسيله اداره باستان شناسي استارت گرديد و از آن تاريخ تا امروز اين تعميرات ادامه داراست. اکنون اين كاخ تحت عنوان يكي از اثر ها تاريخي اساسی اصفهان گزینه بازديد گردشگران قرار مي گيرد و از زیباترین کاخ ها در کشور ایران میباشد.

معماری کاخ هشت‌فردوس اصفهان
کاخ هشت فردوس اصفهان ۳۰ متر آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ارتفاع و ۳۵/۲۶ متر پهنا داراست، از سطح همسایه گلشن آن دو متر رفیعتر میباشد و به‌وسیله دو پلكان ۱۰ پله‌ای (متصل به نماهای شرقی و غربی قصر) از زمین غیر وابسته می گردد.
پس‌ از آن ایوانی با دو ردیف چوبی بلند وجود دارااست كه با ورودی‌هایی به سرسرای مركزی رابطه پیدا می‌نماید.
طاق این سرسرا به یک نورگیر گنبدی شكل با هشت پنجره چوبی ختم می‌گردد.

گلشن و عمارت عین الدوله با مساحت ۱۱۹۰۰مترمربع و ذیل بنای ۸۰۰متر مربع تاسیس شده است.
گلشن به شكل مستطيلی شمالی جنوبی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد رقم خورده میباشد.
عمارت دارنده چهار در میباشد؛ دو ورودی مهم درسمت شمال و جنوب و دو ورودی فرعی در دو جهت شرق و غرب.
درشمالی در اساسی و تشريفاتی دسته به‌حساب می‌آید.
مساحت ساختمان 800متر میباشد که در دو طبقه سازه گردیده‌است.
ساختمان اوليه بنایی اعيانی البته معمولی‌ ييلاقی در دو طبقه بود.از فرصت تاسیس سازه خبر دقیقی در چنگ وجود ندارد البته با قراین و امارات بایستی عمارت بين سال‌هاي 1330-1310 قمری تشکیل شده باشد.
در طبقه همكف فرمان روا‌نشين با سقف آيينه‌كاری گردیده و تزئينات قرار داشت،که دوطرف آن راهرو ساخت و ساز گردیده بود.
دسترسی به طبقه دوم از روش رویکرد ‌پله ای بود که سمت شمال شرقی ساخته اند .
بصيرالدوله در روزگار اسکان رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در عمارت یکسری سکو دست به تعمیرات و ساختمان زد.توشه ابتدا در سمت شمال پادشاه نشين با تولید سالنی فضای ورودی ساختمان تقویت اعطا کرد.که‌این خویش سبب ساز پیدایی بالكنی در طبقه دوم شوید.

توشه دیگر خط مش پله ساختمان را از شمال شرقی به ميان ضلع غربی جابجایی اعطا کرد و با پیشرفت تالار ضلع شمالی، در طبقه همكف، تعدادی اتاق به طور دو گوشواره‌ قرينه در دو سمت سازه ایجاد کرد.
علاوه بر آن صاحب در بخش ميانی طبقه همكف اقدام به تولید سرويس بهداشتی و خزینه داخل عمارت نمود.
در‌این سازه در جهت شمال به جنوب ورودی، یک کرسی به طول 1/5 متر جای‌دارد و به وسیله ده پله به ایوانی وارد میشود که به دور تا به دور ساختمان را می‌چرخد.
بنای عمارت عین الدوله با نگارگری دیواری،گچ بری،آیینه کاری و کادر بندی تزئیین شد‌ه‌است.
وضعيت بنایی که در سال 1376 در مشت شهرداری قرار گرفت طبق گزارش تصویب گردیده، عمارت داخل ملك كاملاً ويران و مخروب و تک تک درختان سمت جنوب آن سوخته و زمينی كه از بخش جنوبی سازه منفك و 10 متر گود برداری گردیده بود، بخشي از عرصه همين خانه بود كه استخر دیرین گلشن در آنجا قرار داشت .
در قبل در میانه گلشن استخر بزرگی بوده که میان آن محل هایی به طور جزیره ها خرد ساخته بوده اند
این جزیره ها بوسیله ی پل های فلزی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کوچکی به بی آبی و به یکدیگر متصل می شدند.
درین سازه در جهت شمال به جنوب وروی یک کرسی به طول حدود ۱.۵ متر جای دارد و به وسیله ۱۰ پله به ایوانی وارد میگردد که دورتا به دور ساختمان را می‌چرخد.
بنای گلشن و عمارت عین الدوله یا این که نگارگری دیواری،گچبری ،آیینه کاری و فریم بندی تزیین گردیده‌است.

آرامگاه بایزید بسطامی
آرامگاه بایزید بسطامی در راءس شهر بسطام شش مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کیلومتری شاهرود و در جوار مسجد جامع و مکتب شاهرخیه جای‌دارد و در حال حاضر نیز مهم ترین تاثیر تاریخی این شهر به حساب می آید.

گروه بناهای بسطام یکی‌از بناهای آرامگاهی تاریخی کشور‌ایران در زمان ی اسلامی به حساب آورده می شود.

تاریخچه آرامگاه بایزید بسطامی
آرامگاه بایزید بسطامی بنا شده در شهر بسطام، استان سمنان، یک کدام از مثال های شاخص معماری مذهبی کشور ایران در بعد از ظهر ایلخانان به‌حساب می‌آید.

این شرکت به جهت رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد وجود بقاع ی عارف نامی، بایزید بسطامی ( ۱۶۱- ۲۳۴ ه.ق ) ، از به عبارتی ادوار نخستین اسلامی آیتم دقت حکومتها و سلاطین گوناگون بوده و ایجاد کرد و سازهای زیادی در زمانه متعدد از بعدازظهر دیلمیان تا روزگار قاجار در آن انجام یافته میباشد بیشترین مرمتهای انجام یافته مرتبط با بعد از ظهر ایلخانی میباشد.

در بعدازظهر ایلخانی ، معمار و هنرمند گران قدر ، محمدبن حسین ابیطالب دامغانی، عمل تجدید بنا و تشکیل داد وساز در دسته بایزید را، با امداد اخوی و پدرش، سرپرستی کرد

تشکیل داد آرامگاه بایزید بسطامی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد از قرن سوم هجری استارت گردیده و بناهای در حدود آن در زمان سلجوقی، ایلخانی، تیموری، صفوی و قاجـار سـاخت و نوسازی گردیده‌است.

به جهت لینک عمیق بناهای تدفینی متمدن عموم آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و گستردگی و تنوع اشکال آرامگاه ها در کشور ایران نیاز به گروه بندی این سیرتکامل معماری جهت فهم و محاسبه خوب آن ضروری می کند و در سه گروه معنایی ، کالبدی و فعالیت کردی آیتم پژوهش قرار میگیرند.

سیرتکامل شناسی معنایی آرامگاه در کشور ایران
آرامگاه های جمهوری اسلامی ایران به حیث مفهومی به دو سیرتکامل آرامگاه های مذهبی و آرامگاه های غیر مذهبی طبقه بندی میشوند که هر کدام ویژگیهای خاص خویش را به نظر کالبدی و عملکردی دارا هستند.

سیرتکامل شناسی کارکردی آرامگاه های کشور ایران
آرامگاه ها در جمهوری اسلامی ایران به نظر کارکردی دارنده دو سعی زیارتی و یادمانی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد می باشند. آرامگاه ها یا این که عمدتا فضاهایی میباشند که با مناسک ویژه گزینه زیارت اشخاص قرار می‌گیرند که یک کار عبادی به حساب آورده می شود یا این که دارنده بها فرهنگی و توریسم می‌باشند. تلفیق سیرتکامل ای از این دو نوع عکس العمل در مواجهه با بناهای آرامگاهی دیده میشود.

آرامگاه در جمهوری اسلامی ایران با رویه مذهبی
منظور از آرامگاه دارای شهرت بناهایی میباشد که بر مدفن فرزندان یا این که فرزند زادگان ائمه اطهار و عرفا در حین زمان ی اسلامی سازه شد‌ه‌است. حرم های مذهبی بیشتر به امامزاده مشهور گردیده اند. بناهای فوق در طی فرصت پیشرفت و از یک آرامگاه بی آلایش به گروه ی بسیار باشکوهی تبدیل گردیده اند. هسته مهم و سابق این بناها عبارتست از یک اتاق مکعب، مدور یا این که چندین ضلعی با پوششی از گنبد نیم دایره یا این که انواع شبیه میباشد.

در‌این اتاق ها که بقعه نامیده می‌گردد مرقد در اواسط اتاق و گاه در سرداب زیرین سازه قرار گرفته میباشد و بر روی آن صندوق یا این که ضریحی قرارداده اند. الحاقات دیگر سازه در تیم های آرامگاهی مشتمل بر حیاط رواق صحن مساجد مدرسه ها مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد زائر سراها اتاق ها غرفه ها و … می گردد که حول شالوده هسته ی مرکزی شكل گرفته اند.

از لحاظ گاه معماری بناهای درست شده در این موسسه ها معرف عصر های متفاوت ساختمانی و طرق متعدد معماری میباشد. مقابر مذهبی به دلیل توسعه عقاید مذهبی بارها تجدید بنا تعمیر تزئین و الحاق گردیده و الحاقات متعددی بدانها انجام یافته میباشد. معمولا در تزئینات آن ها از کاشی سنتی مصرف شده میباشد. بنای آرامگاهی مشخصه مختصات نام و نشان یک آبادی میباشد انجام مذهبی در امامزاده اعمال میشود.
ش

مسجد جامع سمنان در راس شهر مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد سمنان واقع گردیده است. این مسجد را می قدرت در زمره ی قدیمی ترین و قدیمیترین بناهای تاریخی و اسلامی شهر سمنان به شمار آورد که به حق یکی‌از کهن ترین مساجد کشور‌ایران بعداز تاریخانه است.

تاریخچه مسجد جامع سمنان

با دقت به گمانه زنی ها و حفاری های سال ۱۳۵۴، این سود نتایج گردیده است که مسجد جامع سمنان در قرن اولیه هجـری بـر روی خرابـه ي آتشکده ی ساسانی سازه شده اما در طی فرصت تعمیرات و تغییراتی در آن صـورت گرفتـه میباشد.

در حکومت عبدالله بن قدمت، ثروتمندان سمنان مسجد کنونی این شهر را ساختند البته این سازه دارنده چندان شکوهی عدم وجود. بعد از آن بارها اشخاص متعددی بر بنای ابتدایی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اضافه کردند.

مانند گنبد باختری و شبستان شمالی را خواجه ابوسعید سمنانی و خواجه نظام‌الدین در زمانه سلطنت سنجر سلجوقی ساختند و شبستان جنوبی را روضه خوان رکن‌الدین علاءالدوله سمنانی در حین وزارت ارغون‌خان سازه نمود و زیرا فساد به وجود آمده بود، در حین فتحعلی سلطان، ذوالفقارخان به تجدید آن پرداخت. مسجد خاوری را خواجه کیقباد بن ملک شرف‌الدین سمنانی ساخته و حیاط متصل به گنبد را خواجه عزالدین محمد بالیچه سمنانی وزیر میرزا شاهرخ سازه کرده میباشد.

مسجد جامع سمنان دارنده چهار در گرانقدر ورودی از شمال، جنوب، شرق و شمال غربی میباشد.
در شمال غربی به دالان درازی گشوده میشود که در انتهای آن توکل پهنه میباشد.
درهای شمال، جنوب و شرق مسجد جامع سمنان دارنده هشتی دالان و دهلیز میباشند.
بالای درهای شمالی و شرقی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد تزئینات مقرنس کاری گچی خوشگل با دو گوشواره دو طبقه در طرفین با پشت بغلهای کاشی کاری گردیده وجود داراست.
در هشتی های شمالی، جنوبی و شرقی تاق های آجری گنبد دار با تاق نماهای متفاوت با لچکی کاشی کاری گردیده مشاهده می‌شوند.
حیاط غربی مسجد جامع سمنان به طول ۱۹/۰۵ متر، کامل خیس و زیباتر از ایوانهای دیگر تاسیس شده است و کاشی کاری و کتیبه های زیبایی دارااست.
در پشت حیاط غربی ، مقصوره خوشگل به طول ۲۱ متر قراردارد.

به موجب خطوطی که در بالای مناره و گلدسته مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد منقوش میباشد تزئینات کاشی شش ضلعی با نوار طلایی و به رنگ مشکی نو به طول 1.5 متر به عمل رفته میباشد و آنگاه تا مرحله پاطاق خشت کاری به چشم می‌خورد.
در مرحله پاطاق کتیبه ای به دور تا به دور تراس به طور نواری عمل گردیده است.
ورودی جنوبی مسجد جامع کرمان با خشت و کاشی تزئین گردیده و در آن رنگ های سپید ، لاجوردی ، سیاه و فیروزه ای مشاهده می شود.
پس از ورودی این در، سنگی بسیار بهتر و روشن به دیوار نصب میباشد که به سنگ آینه آوازه دارااست.
در تراس ضلع غربی محراب رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بسیار خوب و زیبائی وجود داراست که لبه بالای آن از سنگ مرمر سبز با خطوط بسیار شیوا و دلنشین منقوش و حجاری گردیده‌است.
سقف حیاط جنوبی مسجد جامع کرمان از درون با تزئینات خشت و کاشی به مدل ایلخانی پوشیده گردیده‌است.
ارزشمندترین بخش سازه کارشیکاری معرق محراب و سردر شرقی مسجد به‌حساب می‌آید.
محراب اصل مسجد تماماً کاشیکاری گردیده به استثنای نصیب پائین محراب که از سنگ مرمر کتیبه دار درست شده میباشد.
طرفین محراب درون محراب سه ورودی طاق دار در هر سمت به چشم میخورد.
کاشیکاری طرفین محراب از کاشی معرق به رنگ های طلایی، سپید، آبی‌رنگ فیروزه ای، سیاه و لاجوردی مصرف شده میباشد.
در طرفین محراب مسجد جامع کرمان دو ردیف نمای حجاری گردیده به چشم می‌خورد و در‌این نصیب ها با کاشی اسم علی(ع) هم پا آجرهای مشبک فعالیت گردیده است که آجرهای مشبک آن شبیه مثال شغل گردیده آن در گنبد سلطانیه می باشند.
درین مسجد اشکال کاشی های معرق، هفت رنگ بی آلایش و چندرنگ فعالیت گردیده‌است.
در‌این بنای باشکوه مقرنس گچ بری آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد گردیده در هشتی یکی‌از ورودی ها و محراب مقرنس گردیده با کاشیکاری بسیار دقیق معرق و نیز مقرنس های معرق گردیده ورودی اساسی به چشم می‌خورد.
زیبایی های دیده نوازی که پیچک ورودی درب شرقی دارااست از سنگ با روکش گچ به دیده می‌آید و روی کاشی های خرد نصب گردیده و نیز آیاتی در مجاورت آن نقش بسته میباشد.

مسجد ساوه از دیرین ترین مساجد کشور مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ایران در شهر ساوه میباشد و طی زمان های گوناگون بوسیله هنرمندان اهل ایران تزئین و نوسازی شـده اسـت به گونه ای که بازسازی های صورت گرفته موجب گردیده اثری از بنای اول مسجد در زمانه کنونی باقی نماند.

ویژگی این بنای تاریخی-مذهبی آن میباشد که نمودهایی از سه دوران تاریخی (پیش از اسلام، قرنها اول اسلامی و زمانه صفوی) در آن چشم می شـود. آثـار و بقایای مو جود بیان‌کننده این میباشد که جای مسجد فعلی در زمانه کشور ایران باستان، آتشکده بوده و در عصر اسلامی تبدیل به مسجد گردیده است.

در دو کناره ضلع جنوبی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مسجد ساوه، ساختمانی میباشد خشتی و گلی به صورت نشان بعلاوه، (متقاطع) که از وجود آتشکده در زمان قبل از اسلام حکایت داراست. تا به اکنون به صورت ظریف تاریخ بنای مسجد جامع ساوه گزینش نشده، ولی سابق ترین شیء که در این موسسه پیدا گردیده، کتیبه هایی میباشد که در سده ۴ هجـری قمـری مندرج اند.

بدین ترتیب مسجد ساوه دستکم ۱۰۰۰ سال عمر دارااست. مسجد جامع ساوه در حین تاریخ تغییرات متعددی کرده؛ گنبدخانه مسجد که از سابق ترین بخشهای آن میباشد، سده های چهارم و آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد پنجم در ضـلع جنـوبـی بنـا گردیده، مناره مسجد وابسته به سده ششم میباشد و حیاط غربی در سده هشتم ایجاد شده است.

کاروانسرای مرنجاب که به امر پاد شاه عباس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد صفوی در کنار قنات مرنجاب سازه گذارده گردیده برای مثال اثر ها تاریخی جان دار در حوزه‌ است. قلعه مرنجاب، کاروانسرایی میباشد در مسیر خط مش ابریشم برای هجرت به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس.

درباره دلایل دیگر ایجاد کرد کاروانسرای مرنجاب آمده میباشد که فرمانروا عباس با وجود ساخت کاروانسرا و قلعه های مختلف در سراسر میهن، درین ناحیه تأسیسات دفاعی تعبیه نکرده بود، زیرا تا آن مجال معاندان به خیال و خاطر دریاچه نمک و گستره بیابان، از این سوی به پایتخت هجوم نبرده بودند.

حمله ازبک ها و افغان ها از روش دریاچه نمک به کاشان که تا اصفهان پیش رفتند، فرمانروا عباس را به صرافت انداخت تا در سال ۱۰۱۲ قمری سریعا یک مقر نظامی درین حیطه ساخت نماید و جلوی انذار را بگیرد. بالای کاروانسرا به صورت سنگرهای دیدبانی میباشد و نام برده میباشد که مدام ۵۰۰ پاسدار دارای اسلحه در قلعه رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد حضور داشتند و امنیت عبور محصول از چین به اروپا و بالعکس را در‌این حوزه‌ امان می کردند.

بعداز موفقیت انقلاب، ناحیه تا مدتی به طور تقریبً به حیث توریسم راکد بود. تا سال ۱۳۷۸، که کاروانسرای مرنجاب را به جا مانده فرهنگی خرید و در پوسته طرح پردیسان بازسازی کرد، به فردی به اسم عباس شیبانی وابستگی داشت که از آن برای آغل گوسفندان به کار گیری می کرد.

تجدید بنا تا سال ۱۳۸۲ به طول انجامید و خیلی از اتاق‌هایش به کلی تعمیر شد. سازه در سال ۱۳۸۴ هم با شماره‌ ۱۲۱۲۶ تصویب ملی شد و از آن به سپس کاربری مطلوب یافت.

فعلا کاروانسرای آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مرنجاب به وسیله صندوق احیا و افتتاح از اماکن تاریخی و فرهنگی تجدید بنا و نوسازی و در مراسمی به نصیب سری واگذار شد‌ه‌است..