شوخوانی در استان خراسان جنوبی، قانونی است مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد که هنوز در بعضی از روستاها انجام می گردد. در این دین، هنگام سحر، سه رتبه، طبلی را به صدا در میآورند: توشه اولیه برای بیدار شدن، توشه دوم برای سحری تناول کردن و توشه سوم برای نماز خواندن هست. البته این طبل زدنها هم پا با صدای مناجات و دعایی میباشد که یکیاز مردان روستا با صدای بهتر خودش می خواند و عموم را به بیدار شدن و روزه دریافت کردن تشویق مینماید.
اگرچه در شهرهای دیگر طبل به صدا در میآوردند البته تهرانیهای قدیم یادشان است که هنگام سحر و حتی افطار، توپ در میکردند این صدای شلیک توپ از میدان توپخانه شنیده میشد و توپهای مشقی وظیفه داشتند مانند ساعت به عموم اعلام نمایند که چه وقتی از شبانه روز است. در حین ماه رمضان در جمهوری مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اسلامی جمهوری اسلامی ایران، چه موقع سحر و چه موقع افطار، اهل یک محلها وظیفه داشتند اگر غذایی میپزند که بوی متعددی داراست، آن را با همسایگان خویش بخش نمایند. این حادثه بین زابلیها و سیستانیها هنوز هم رایج میباشد و به بردن خوراک به در منزلهای اهالی در ماه رمضان «آرک» می گویند. با این آیین، عده ای که در منزل غذایی برای تناول کردن ندارند از این سفره بیسود نمیماندند. هنوز خیلی از مردان و زنان زابلی هنگام سحر و افطار به طبعً رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد یک پیاله آش، شله زردرنگ یا این که فرنی هم برای همسایگانشان میپزند و میفرستند. این آیین دربین عموم استان لرستان «کاسم سا» اسم دارااست.عموم استان آذربایجان شرقی در ماه رمضان سنت کیسه دوزی را دارا هستند که عمر متعددی دارد. در واپسین آدینه ماه رمضان، ۲۷ رمضان یا این که واپسین پنجشنبه ماه، زنان و دختران در مسجد گرد هم می آیند و هر خانواده برای خویش، کیسهای میدوزد. آن گاه کمی پول در آن ریخته و دعا می خوانند و آن را تا سال دیگر در صندوقچهای نگه میداراهستند. بهاین کیسهها کیسه برکت می گویند. البته این دین در میان سمنانیها هم وجود داراست و با رفتن به مسجد و دوختن کیسه و پول گذاشتن باطن آن، بر این باورند که برکت به معاش آنها تا سال دیگر خواهد رسید.
زنان و دختران شاهرودی بیش تر از ۲۰۰ سال است کهاین آئین را ایفا مینمایند. آنها هر سال در همین روز دربین نماز ظهر و بعد از ظهر، کیسهای پارچهای می دوزند که به آن کیسه منظور میگویند و نزد خودشان نگه میدارند و در شرایطی که تا سال بعد از آن به حاجتشان رسیدند سال سپس، پارچهای دیگر می دوزند. خلال شاهرود و آذربایجان شرقی این مراسم در استان همدان نیز ترویج داراست. که زنان همدانی با ریختن پولی در کیسه در روز 27 ماه رمضان از خداوند برکت در سال بعدی را طلب مینمایند.
در طول ماه رمضان در کشورایران همگی عموم استانها و شهرهای گوناگون جمهوری اسلامی ایران، غذاهایی که مقویخیس باشند را بر سر سفره افطار و سحر می گذارند. این تنقلات یا این که غذاها بیشتر به توانمند شدن بنیه اشخاص و رفع تشنگی آنان در حین روز امداد مینماید. تهرانیها بیشتر آش فن در سفره افطار دارند و در جایی مانند استانهای آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد جنوبی مملکت، نان خرمایی بیشتر چشم می شود یا این که در استان مرکزی، مطلقاً فتیر برای افطار و سحر پخته می شود. قمیها هم عادت داراهستند رطب و شیر کنار سفره افطارشان داشته باشند.
در صورتیکه ماه رمضان در تابستان باشد، یک قاچ هندوانه در سفره سحری خیلی از اشخاص پیدا می شود زیرا آب تن را در حین روز نگه میدارد. شله زرد رنگ، فرنی یا این که زولبیا بامیه هم بیشتر برای نگه داشتن قند خون اشخاص تهیه و تنظیم می شود. به این ترتیب هر کدام از خوراکیهای سفرههای سحری و افطاری برای روزهداران با یک نیت و دلیل تهیه و تنظیم میگردد و ممکن میباشد شهر به شهر و روستا به روستا، این مواد غذایی با همین کارکردها متعدد باشد. دراین بخش مورد غذاهایی در مراسم ماه رمضان در جمهوری اسلامی ایران آیتم اعتنا قرار میگیرند صحبت کردیم